Foto van den Bogaard

Frans van den Bogaard en vrienden

Ed Hupkens
Auteur: Ed Hupkens  Met dank aan de Kring Vrienden van 's-Hertogenbosch

FotoBM 022Aanleg van de Diezebrug (midden foto) met rechtsonder de Draaibrug over de Stadsdommel. Anno 1939. Foto: Erfgoed ’s-Hertogenbosch nr. 0000004

Behalve panden kunnen ook andere objecten tot rijks- of gemeentelijk monument gewaardeerd worden. Een goed voorbeeld is de Draaibrug over de Stadsdommel, sinds oktober 2001 een rijksmonument. Bij de aanleg van de wijk Het Zand werden rond de overgang van de 19e naar de 20ste eeuw drie bruggen over de Stadsdommel gebouwd. Een van de bruggen die de oude stad met de nieuwe wijk verbond, was de Draaibrug of Havenbrug bij het Brugplein.

De Draaibrug is tussen 1900 en 1902 gebouwd in opdracht van de Tramweg Maatschappij St. Oedenrode – ’s-Hertogenbosch. Op 26 juni 1899 vond de opening van het traject Sint-Michielsgestel – ’s-Hertogenbosch plaats. De stoomtram kwam bij Sluis 0 de stad binnen en reed langs de Zuid-Willemsvaart. Met als voorlopig eindstation de Jan Heinsstraat. Op 8 juni 1902 vond de feestelijke openstelling van de Draaibrug plaats. Omdat de doorstroming van de Stadsdommel niet mocht worden belemmerd, kreeg de brug voor die tijd enorme afmetingen en werd het een draaibrug.

De brug bestaat uit samengestelde, geklonken vakwerkprofielen in gewalst staal. De onderbouw wordt gevormd door twee in baksteen gemetselde landhoofden en een draaipijler. In de pijler is een stalen spil opgenomen waarop de bovenbouw steunt. Tijdens het draaien zorgen vier loopwielen ervoor, dat de brug niet gaat schommelen. De landhoofden en het ovale draaipunt hebben in kruisverband gemetselde wanden van baksteen; ze zijn deels verlevendigd met hardstenen blokken. Het vakwerk bestaat uit verticalen, diagonalen en tegendiagonalen. Het centrale gedeelte van de liggers is met verticalen dichtgezet. Het brugdek is licht bollend uitgevoerd. In het muurwerk van het zuidwestelijk landhoofd is een hardstenen gedenksteen ingemetseld, die de overdracht van de brug aan de gemeente ’s-Hertogenbosch in 1902 memoreert.

Naast de ophaalbrug over de ingang van de Binnenhaven was een smal trambruggetje aangelegd. Om de stoomtram daar te kunnen laten passeren, had men een hoek van het brugwachterhuis weg moeten breken. Nog steeds heeft het huisje die opmerkelijke afknotting van gevel en dak. Door deze overbruggingen van Binnenhaven en Stadsdommel werd de bestaande tramlijn verlengd tot het Meierijplein (tussen Emmaplein en Boschveldweg) waar zich het ‘Oude Station’ bevond. Al in 1937 werd de tramlijn opgeheven. In 1966 werd de Draaibrug voor scheepvaart gesloten verklaard. In 1993 is de brug grondig gerestaureerd. Van dit type draaibrug bestaan er nog maar enkele.

Op deze website zijn al 622595 pagina's bekeken.
© 2011 - 2024 fotovandenbogaard.nl - vrijdag 29 maart 2024 - 00:00:00 - Webdesign: Broeklandsoft - Sponsor: Frans van den Bogaard